Even ten zuiden van de kern Hoogenweg ligt het Hardenbergerveld. Hier vond in 1580 de slag op de Hardenbergerheide plaats. Het verhaal:
In 1579 sluiten de zeven noordelijke gewesten een verbond, de Unie van Utrecht, om samen de vrijheidsstrijd tegen Spanje voort te zetten. De graaf van Rennenberg, de stadhouder van Groningen en Overijssel, is één van de ondertekenaars. Maar het blijkt dat Rennenberg niet tegen het goud van de bekwame Spaanse landvoogd bestand is. Hij pleegt verraad en kiest weer de Spaanse zijde.
Als dit nieuws de Prins van Oranje bereikt, wordt direct een leger naar het noorden gezonden om de stad Groningen weer in het bezit te krijgen. De stad wordt dan door de soldaten van de Prins belegerd.
Een Spaans leger onder bevel van veldheer Maarten Schenk rukt op naar Groningen om de stad te ontzetten. Een Staatsleger onder bevel van de graaf van Hohenlohe, schoonzoon van de Prins, trekt de Spaanse troepen tegemoet om dit te beletten.
Op 16 juni 1580 bevindt het Spaanse leger zich bij Veldhausen. Het plan is de volgende dag naar Hardenberg te gaan. Op dezelfde dag marcheert het leger van Hohenlohe van Ulsen naar Coevorden. Als daar bekend wordt dat Maarten Schenk zich met zijn troepen in Veldhausen bevindt, geeft Hohenlohe bevel op te rukken naar Veldhausen om het Spaanse leger te overrompelen. Om 11 uur ’s avonds, na een veel te korte rust voor de soldaten, zien de bewoners van Coevorden, tot hun vreugde, het Staatsleger wegtrekken.
Het loopt heel anders dan Hohenlohe verwacht heeft, want al in de vroege morgen van de 17e juni hebben de Spanjaarden hun bivak in Veldhausen opgebroken om tegen de middag Hardenberg te kunnen bereiken. Dit komt Hohenlohe ter ore en hij geeft bevel onmiddellijk de koers te wijzigen. Na een zeer geforceerde mars in moordende hitte, wordt dan het Spaanse leger bij Venebrugge ontdekt. Door onvoldoende rust en te weinig water zijn de Staatse troepen al uitgeput voor de strijd begint. Hoewel de officieren adviseren geen slag te leveren, gezien de uitputting van de manschappen, moet en zal het toch gebeuren.
Maarten Schenk stelt zijn troepen zo op dat ze met de zon in de rug moeten vechten. Een flinke reserve stelt hij achter een paar heuvels op. De strijd ontbrandt. In Hardenberg wordt angstig naar het kanongebulder geluisterd. In het begin van de strijd winnen de Staatse troepen. Zij hebben ook alleen de beschikking over een vijftal kanonnen. De vijand wijkt en Hohenlohe juicht al. Maar dan werpt Maarten Schenk zijn reserves in de strijd en keert de krijgskans. Het voetvolk en de ruiters van Hohenlohe slaan na een gevecht van nog geen uur op een wilde vlucht in de richting van Radewijk en Den Velde.
Het geschut van Overste van IJsselstijn houdt nog het langste stand, maar dan komt er een doorbraak van de Spanjaarden. Met achterlating van de kostbare kanonnen, zoekt ook deze afdeling zijn heil in de vlucht in de richting van Coevorden.
Vele doden bedekken het slagveld op de Hardenberger heide. Ook heel wat vluchtelingen worden door woedende boeren, die alles haten wat soldaat heet, doodgeslagen. Schenk kan na deze overwinning ongehinderd naar Groningen oprukken en de stad blijft voorlopig in Spaanse handen.
